تست زمان پروترومبین یا Prothrombin time یا تست PT، که گاهی اوقات به عنوان تست زمان انعقاد خون شناخته می‌شود، یک آزمایش خون است که برای ارزیابی قدرت انعقاد خون استفاده می‌شود. این تست به ویژه برای اندازه‌گیری فعالیت بخشی از مسیر انعقاد خون که به عنوان مسیر خارجی شناخته می‌شود، استفاده می‌شود.
چگونگی انجام تست
برای انجام تست PT، نمونه‌ای از خون فرد از رگ گرفته می‌شود. این خون به آزمایشگاه فرستاده شده و به آن مواد شیمیایی خاصی افزوده می‌شود تا فرآیند انعقاد آغاز شود. سپس، زمان لازم برای انعقاد خون اندازه‌گیری می‌شود.
نتایج تست PT
نتایج تست PT معمولاً به صورت ثانیه اعلام می‌شوند و می‌توانند به تشخیص وضعیت‌های مختلف کمک کنند. این نتایج معمولاً با مقادیر استاندارد INR (نسبت نرمال شده بین‌المللی) مقایسه می‌شوند تا میزان انعقاد خون در مقابل حالت طبیعی سنجیده شود.
کاربردها
تست PT می‌تواند برای ارزیابی وضعیت‌های زیر استفاده شود:
- نظارت بر داروهای رقیق‌کننده خون: از جمله وارفارین. این تست به پزشکان کمک می‌کند تا دوز دارویی مناسب برای جلوگیری از لخته شدن خون بیش از حد یا خطر خونریزی زیاد را تعیین کنند.
- تشخیص اختلالات انعقادی: مانند کمبود فاکتورهای انعقادی، که می‌تواند به دلیل بیماری‌های ارثی یا کسب شده رخ دهد.
- ارزیابی عملکرد کبد: چرا که فاکتورهای انعقادی در کبد تولید می‌شوند، تست PT می‌تواند در تشخیص بیماری‌های کبدی مانند سیروز کمک‌کننده باشد.
این تست به عنوان بخشی از بررسی‌های پیش از جراحی نیز استفاده می‌شود تا از قدرت انعقاد خون فرد و خطر بالقوه خونریزی آگاه شوند.
مقادیر استاندارد تست PT
میزان استاندارد زمان پروترومبین (PT) معمولاً بین 10 تا 14 ثانیه است، اما این میزان ممکن است بسته به آزمایشگاه و روش‌های آزمایش متفاوت باشد. به همین دلیل، نتایج PT اغلب به صورت نسبت نرمال شده بین‌المللی (INR) ارائه می‌شوند تا امکان مقایسه نتایج بین آزمایشگاه‌های مختلف فراهم شود.
مقادیر استاندارد INR برای افرادی که داروی رقیق‌کننده خون وارفارین مصرف نمی‌کنند معمولاً بین 0.8 تا 1.2 است. برای کسانی که این دارو را مصرف می‌کنند، میزان هدف INR بسته به شرایط پزشکی آنها متفاوت است اما اغلب بین 2.0 تا 3.5 تنظیم می‌شود. این مقادیر به پزشکان کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنند که دوز دارویی مناسب برای جلوگیری از لخته شدن خون یا خطر خونریزی تنظیم شده است
INR و PT
تست زمان پروترومبین (PT) و نسبت نرمال شده بین‌المللی (INR) هر دو برای ارزیابی مکانیسم انعقاد خون استفاده می‌شوند، اما مفاهیم و کاربردهای آنها تفاوت‌های خاصی دارند:
تست PT (زمان پروترومبین)
- هدف: اندازه‌گیری سرعت انعقاد خون برای ارزیابی فعالیت بخشی از مسیر انعقادی خون.
- نحوه اندازه‌گیری: زمان لازم برای انعقاد خون پس از اضافه کردن مواد شیمیایی خاص به نمونه خون.
- نتایج: نتایج به صورت ثانیه ارائه می‌شوند و می‌توانند بسته به آزمایشگاه و روش‌های آزمایشی متفاوت باشند.
تست INR (نسبت نرمال شده بین‌المللی)
- هدف: استانداردسازی نتایج PT برای اطمینان از انسجام و مقایسه‌پذیری نتایج بین آزمایشگاه‌های مختلف در سراسر جهان.
- نحوه اندازه‌گیری: محاسبه شده بر اساس نسبت نتیجه PT فرد به میانگین زمان PT طبیعی، تنظیم شده با ضریب کیفیت تجهیزات آزمایشگاهی مورد استفاده.
- نتایج: INR یک عدد بدون واحد است که می‌تواند برای تنظیم دوز داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین به کار رود. مقادیر استاندارد INR برای افرادی که دارو مصرف نمی‌کنند، بین 0.8 تا 1.2 است.
در نهایت، INR یک استاندارد بین‌المللی است که به پزشکان امکان می‌دهد تا نتایج PT را به صورت دقیق‌تر و قابل قیاس‌تری تفسیر کنند، به ویژه برای بیمارانی که تحت درمان با داروهای رقیق‌کننده خون هستند.
