CD36: مارکری برای متابولیسم لیپید، چسبندگی سلولی، و نقش در بیماریهای مزمن
CD36، که با نام گیرنده کلاس B نوع 1 نیز شناخته میشود، یک پروتئین سطحی چندمنظوره است که در متابولیسم لیپید، چسبندگی سلولی، و سیگنالدهی سلولی نقش دارد. این مارکر در انواع مختلفی از سلولها، از جمله مونوسیتها، ماکروفاژها، پلاکتها، سلولهای اندوتلیال، و سلولهای عضلانی صاف بیان میشود.
نقش در تشخیص
CD36 بهعنوان یک مارکر در شناسایی سلولهای مرتبط با متابولیسم لیپید و فرآیندهای التهابی کاربرد دارد. بیان CD36 در ماکروفاژها و نقش آن در جذب لیپیدها، این مارکر را به یکی از اهداف کلیدی در مطالعه آترواسکلروز و بیماریهای قلبی-عروقی تبدیل کرده است. افزایش بیان CD36 در ماکروفاژهای مرتبط با پلاکهای آترواسکلروتیک، نشاندهنده نقش آن در تجمع کلسترول و تشکیل فومسلها است.
در بیماریهای خونی مانند ترومبوسایتوپنی ماکروفاژال، تغییرات در بیان CD36 روی پلاکتها و مونوسیتها میتواند به تشخیص و پایش بیماری کمک کند. همچنین، نقص ژنتیکی CD36 با اختلالات متابولیکی مانند مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 مرتبط است.
کاربردهای درمانی و تحقیقاتی
CD36 به دلیل نقش آن در متابولیسم لیپید و چسبندگی سلولی، هدف تحقیقات مرتبط با بیماریهای مزمن مانند دیابت، آترواسکلروز، و چاقی است. مهار CD36 یا کاهش بیان آن در ماکروفاژها، بهعنوان یک استراتژی بالقوه برای کاهش تشکیل پلاکهای آترواسکلروتیک و پیشگیری از بیماریهای قلبی-عروقی مورد بررسی قرار گرفته است.
همچنین، در درمانهای ضدسرطان، نقش CD36 در تسهیل متاستاز از طریق جذب لیپیدها توسط سلولهای توموری، آن را به یک هدف جدید در طراحی داروهای ضدسرطان تبدیل کرده است.
جمعبندی
CD36 یک مارکر چندمنظوره است که در متابولیسم لیپید، تنظیم چسبندگی سلولی، و بیماریهای مزمن نقش حیاتی دارد. استفاده از این مارکر در تحقیقات مرتبط با آترواسکلروز، دیابت، و سرطان، افقهای جدیدی را برای تشخیص و درمان بیماریهای پیچیده فراهم کرده است.