مارکر CD42: شناسایی پلاکتها و نقش در اختلالات لختهسازی
CD42، که مجموعهای از گلیکوپروتئینهای سطح پلاکت شامل CD42a (GPIX)، CD42b (GPIbα)، CD42c (GPIbβ) و CD42d (GPV) را شامل میشود، یکی از مارکرهای کلیدی برای شناسایی پلاکتها و بررسی عملکرد آنها است. این مارکر در فرآیند چسبندگی پلاکتها به دیواره عروق آسیبدیده و تشکیل لخته خونی نقش حیاتی دارد.
نقش در تشخیص
CD42 یکی از مارکرهای مهم در تشخیص اختلالات پلاکتی مانند ترومبوسیتوپنی ماکروسیتیک مرتبط با سندرم برنارد-سولیه (BSS) است. در این بیماری ژنتیکی نادر، بیان CD42b روی پلاکتها کاهش مییابد یا بهطور کامل غایب است که منجر به نقص در چسبندگی پلاکتها و خونریزیهای غیرطبیعی میشود.
در لوسمیهای مگاکاریوبلاستیک، CD42 همراه با CD41 و CD61 برای شناسایی و افتراق مگاکاریوسیتهای بدخیم استفاده میشود. همچنین، در اختلالات لختهسازی ناشی از افزایش تعداد پلاکتها یا نقص در عملکرد آنها، بررسی CD42 به پایش وضعیت پلاکتها کمک میکند.
کاربردهای بالینی و تحقیقاتی
CD42 به دلیل نقش آن در تعامل پلاکتها با فاکتور فونویلبراند (vWF) و دیواره عروق، در تحقیقات مرتبط با داروهای ضدلختهای مورد توجه است. مهار فعالیت CD42b میتواند به جلوگیری از تشکیل لختههای خونی در شرایطی مانند سندرومهای کرونری حاد یا ترومبوز وریدی عمقی کمک کند.
علاوه بر این، بررسی CD42 در تحقیقات مرتبط با مهندسی بافت و تولید پلاکتهای مصنوعی برای بیماران دچار کمبود پلاکت، افقهای جدیدی در درمان این اختلالات باز کرده است.
جمعبندی
مارکر CD42 نقش حیاتی در تشخیص و پایش بیماریهای مرتبط با پلاکتها دارد. اهمیت آن در شناسایی اختلالات ژنتیکی مانند سندرم برنارد-سولیه و نقش آن در طراحی درمانهای ضدلختهای، این مارکر را به یکی از ابزارهای کلیدی در تحقیقات و کاربردهای بالینی تبدیل کرده است.