مارکر CD5: شناسایی سلول‌های T و برخی سلول‌های B و نقش در بیماری‌های لنفوییدی
CD5 یک پروتئین سطحی است که به‌طور عمده روی سلول‌های T و زیرگروهی از سلول‌های B بیان می‌شود. این مارکر نقش مهمی در تنظیم سیگنال‌دهی گیرنده‌های سلولی و تعدیل پاسخ ایمنی ایفا می‌کند.
نقش در تشخیص
CD5 به‌عنوان یکی از مارکرهای اصلی برای شناسایی سلول‌های T در فلوسایتومتری استفاده می‌شود. علاوه بر این، CD5 در زیرگروهی از سلول‌های B، معروف به سلول‌های B CD5+، نیز بیان می‌شود که در اختلالات خاصی مانند لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) نقش کلیدی دارند. بیان CD5 روی سلول‌های B در CLL به افتراق این بیماری از سایر بدخیمی‌های سلول‌های B کمک می‌کند.
در لنفوم‌ها، CD5 برای تشخیص و طبقه‌بندی انواع خاصی از لنفوم‌ها مانند لنفوم سلول مانتل (Mantle Cell Lymphoma) استفاده می‌شود. این مارکر به همراه سایر مارکرها مانند CD19 و CD20 برای تأیید منشأ سلولی و تعیین نوع بیماری به کار می‌رود.
کاربردهای تحقیقاتی و درمانی
CD5 به دلیل نقش تنظیمی آن در سیگنال‌دهی سلول‌های T و B، هدف مطالعات مرتبط با تنظیم پاسخ‌های ایمنی و خودایمنی است. در بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید (RA)، افزایش بیان CD5 ممکن است نشان‌دهنده فعالیت غیرطبیعی سیستم ایمنی باشد.
علاوه بر این، CD5 به‌عنوان هدفی در طراحی درمان‌های نوین برای بیماری‌های لنفوییدی مورد توجه قرار گرفته است. برخی از آنتی‌بادی‌های مونوکلونال علیه CD5 در حال توسعه هستند که به‌طور خاص سلول‌های CD5+ را هدف قرار می‌دهند.
جمع‌بندی
مارکر CD5 به دلیل نقش دوگانه در شناسایی سلول‌های T و B، اهمیت بالایی در تشخیص بیماری‌های لنفوییدی و خودایمنی دارد. استفاده از این مارکر در ترکیب با سایر نشانگرها، امکان ارائه راهکارهای تشخیصی و درمانی دقیق‌تر را فراهم می‌کند.
