پرمویی یا هیرسوتیسم به رشد موهای ضخیم و تیره در نواحیای از بدن زنان گفته میشود که معمولاً رشد موی مردانه در آنها بیشتر است، مانند صورت، چانه، قفسه سینه، پشت و شکم. این عارضه در بسیاری موارد ناشی از افزایش هورمونهای مردانه (آندروژنها) یا حساسیت بیش از حد فولیکولهای مو به این هورمونها است. برای تشخیص علت پرمویی، انجام آزمایش خون هورمونی یکی از اولین و مهمترین مراحل محسوب میشود.
چرا آزمایش خون برای پرمویی مهم است؟
آزمایش خون کمک میکند پزشک منبع اصلی افزایش آندروژنها را شناسایی کند؛ این افزایش میتواند منشأ تخمدانی، آدرنالی (غدد فوقکلیوی) یا در موارد نادر تومورال داشته باشد. علاوه بر آن، بسیاری از اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)، هیپرپلازی مادرزادی آدرنال یا مشکلات تیروئیدی میتوانند با پرمویی همراه باشند.
آزمایشهای خون مهم در بررسی پرمویی
تستوسترون کل و آزاد
اندازهگیری تستوسترون کل و بهویژه تستوسترون آزاد برای بررسی افزایش آندروژنها ضروری است. بالا بودن آن معمولاً به اختلال تخمدانی یا آدرنالی اشاره دارد.
DHEAS (دیهیدرو اپیآندروسترون سولفات)
افزایش سطح DHEAS نشاندهنده منشاء آدرنالی پرمویی است، زیرا این هورمون عمدتاً در غدد فوقکلیوی ساخته میشود.
آندروستندیون
یکی از پیشسازهای تستوسترون است که هم در تخمدان و هم در آدرنال تولید میشود و بررسی آن میتواند در افتراق منشأ افزایش آندروژنها کمککننده باشد.
LH و FSH
بررسی نسبت LH به FSH بهویژه در تشخیص PCOS کاربرد دارد. در بسیاری از بیماران مبتلا به PCOS، نسبت LH/FSH افزایش پیدا میکند.
پرولاکتین
سطح بالای پرولاکتین میتواند چرخه قاعدگی را مختل کند و بهطور غیرمستقیم با پرمویی همراه شود.
هورمونهای تیروئیدی (TSH و Free T4)
اختلال عملکرد تیروئید (پرکاری یا کمکاری) میتواند باعث تغییرات چرخه قاعدگی و تشدید پرمویی گردد.
17-هیدروکسیپروژسترون
این تست برای تشخیص هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) درخواست میشود که یکی از علل نادر اما مهم پرمویی است.
جمعبندی
آزمایش خون برای پرمویی یک ابزار کلیدی برای شناسایی علت زمینهای این عارضه است. پزشک با بررسی سطح هورمونهای آندروژنی و سایر هورمونهای مرتبط میتواند تشخیص دقیقتری بدهد و مسیر درمانی مناسبی را انتخاب کند. پرمویی تنها یک مشکل ظاهری نیست، بلکه در بسیاری موارد نشاندهنده اختلالات هورمونی و متابولیک است که نیازمند توجه جدی و بررسی تخصصی میباشد.