لیپوپروتئین (a) یا Lp(a) نوع خاصی از چربی خون است که به دلیل ساختار منحصر به فرد خود، نقشی مهم در سلامت قلب و عروق دارد. این مولکول از یک هسته شبیه به کلسترول LDL (که به کلسترول بد معروف است) تشکیل شده و دارای یک پروتئین اضافی به نام اپولیپوپروتئین (a) است. این پروتئین خاص باعث میشود Lp(a) رفتار متفاوتی در بدن داشته باشد و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهد.
این تست برای اندازه‌گیری سطح Lp(a) در خون طراحی شده است و در ارزیابی ریسک بیماری‌های قلبی-عروقی مانند سکته، حمله قلبی و انسداد شریان‌ها مؤثر است. افرادی که سطح Lp(a) بالایی دارند، ممکن است بیشتر در معرض مشکلات قلبی قرار گیرند، حتی اگر سایر فاکتورهای خطر آنها طبیعی باشد.
چرا آزمایش Lp(a) اهمیت دارد؟
یکی از کاربردهای مهم این تست، شناسایی عوامل خطر پنهانی است که در آزمایش‌های معمولی چربی خون قابل مشاهده نیستند. به‌طور مثال، اگر فردی سابقه خانوادگی بیماری قلبی زودرس داشته باشد یا بدون داشتن کلسترول بالا به بیماری‌های قلبی دچار شده باشد، این آزمایش می‌تواند به پزشک کمک کند علت اصلی را شناسایی کند. همچنین در بیمارانی که به درمان‌های کاهش کلسترول پاسخ نمی‌دهند، این تست اطلاعات ارزشمندی ارائه می‌دهد.
آیا لیپوپروتئین A در چکاپ های چربی خون اندازه گیری میشود ؟
خیر، آزمایش Lp(a) به‌طور عمومی و روتین انجام نمی‌شود. این تست برای همه افراد توصیه نمی‌شود، بلکه تنها در موارد خاص کاربرد دارد. برای مثال، افرادی که دارای سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی یا سکته مغزی در سنین پایین هستند، ممکن است به انجام این آزمایش نیاز داشته باشند. همچنین، کسانی که بیماری‌های قلبی دارند ولی سطح کلسترول و سایر عوامل خطر آنها طبیعی است، از جمله افرادی هستند که ممکن است پزشک این آزمایش را تجویز کند.
چرا انجام این تست عمومی نیست؟
چند دلیل اصلی وجود دارد که باعث میشود آزمایش Lp(a) به‌صورت گسترده انجام نشود.
- سطح Lp(a) به‌طور عمده توسط ژنتیک تعیین میشود و برخلاف کلسترول LDL، نمی‌توان آن را با رژیم غذایی، ورزش یا داروهای رایج کاهش داد.
- هنوز درمان‌های خاص و گسترده‌ای برای کاهش مستقیم Lp(a) در دسترس نیست، اگرچه تحقیقات در این زمینه در حال پیشرفت است.
- این تست در بسیاری از موارد ضرورتی ندارد و تنها برای افرادی توصیه میشود که شرایط خاصی داشته باشند.
چشم‌انداز آینده تست لیپوپروتئین آ
با پیشرفت علم و آگاهی بیشتر پزشکان از نقش Lp(a) در سلامت قلب و عروق، این تست ممکن است در آینده کاربرد گسترده‌تری پیدا کند. تحقیقات در حال توسعه روش‌های درمانی جدید برای کاهش سطح Lp(a) است که می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک کند.
اگرچه این آزمایش فعلاً بخشی از چکاپ‌های روتین نیست، اما برای افرادی با ریسک بالا می‌تواند بسیار ارزشمند باشد. در صورتی که سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی دارید یا از عوامل خطر خود مطمئن نیستید، بهتر است با پزشک خود درباره نیاز به این تست مشورت کنید. این آگاهی می‌تواند گامی مؤثر در حفظ سلامت قلب شما باشد.
