آزمایش کراتینین به عنوان معیاری کاربردی عمل می‌کند تا عملکرد کلیه‌ها در زمینه فیلتر کردن مواد زائد خون ارزیابی شود.
کراتینین، ترکیب شیمیایی باقی‌مانده از فرآیندهای تولید انرژی در عضلات، توسط کلیه‌های سالم از خون دفع شده و سپس از طریق ادرار بدن خارج می‌گردد. اندازه‌گیری سطح کراتینین در خون یا ادرار می‌تواند به پزشک اطلاعات مفیدی ارائه دهد تا از این طریق وضعیت عملکرد کلیه‌ها را ارزیابی کند.
علت تجویز تست کراتین
آزمایش کراتینین به انجام دلایل گوناگونی می‌تواند توسط پزشکان یا سایر متخصصان حوزه سلامت تجویز شود:
- برای تشخیص وجود علائم یا نشانه‌های احتمالی بیماری‌های کلیوی
- به منظور غربالگری بیماری‌های کلیوی، به‌خصوص در افرادی که به دیابت، فشار خون بالا یا سایر شرایطی که احتمال ابتلا به بیماری‌های کلیوی را افزایش می‌دهند، مبتلا هستند
- جهت پایش وضعیت درمان و رصد پیشرفت بیماری کلیوی
- برای کنترل عوارض جانبی احتمالی داروهایی که ممکن است به کلیه‌ها آسیب وارد کنند یا باعث تغییر در عملکرد آن‌ها شوند
- جهت نظارت بر عملکرد کلیه‌های پیوندی
این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا از سلامت کلیه‌ها اطمینان حاصل نموده و در صورت نیاز اقدامات درمانی لازم را اتخاذ کند.
نتایج تست کراتین
سطح کراتینین سرم
کراتینین معمولاً وارد جریان خون شما می شود و با یک سرعت کلی ثابت از جریان خون فیلتر می شود. مقدار کراتینین در خون شما باید نسبتاً ثابت باشد. افزایش سطح کراتینین ممکن است نشانه ای از عملکرد ضعیف کلیه باشد.
کراتینین سرم به صورت میلی گرم کراتینین به یک دسی لیتر خون (mg/dL) یا میکرومول کراتینین به یک لیتر خون (micromoles/L) گزارش می شود. محدوده معمول برای کراتینین سرم عبارت است از:
برای مردان بالغ، 0.74 تا 1.35 میلی گرم در دسی لیتر (65.4 تا 119.3 میکرومول در لیتر)
برای زنان بالغ، 0.59 تا 1.04 میلی گرم در دسی لیتر (52.2 تا 91.9 میکرومول در لیتر)
نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR)
اندازه گیری کراتینین سرم نیز ممکن است برای تخمین سرعت فیلتر کردن کلیه ها (نرخ فیلتراسیون گلومرولی) استفاده شود. به دلیل تنوع در کراتینین سرم از فردی به فرد دیگر، GFR ممکن است اطلاعات دقیق تری در مورد عملکرد کلیه ارائه دهد.
فرمول محاسبه GFR تعداد کراتینین سرم و سایر عوامل مانند سن و جنس را در نظر می گیرد. نمره GFR زیر 60 نشان دهنده بیماری کلیوی است. دامنه نمرات زیر 60 ممکن است برای نظارت بر درمان و پیشرفت بیماری استفاده شود.
کلیرانس کراتینین
کلیرانس کراتینین معیاری است که نشان می دهد کلیه ها چگونه کراتینین را از جریان خون برای دفع در ادرار فیلتر می کنند.
کلیرانس کراتینین معمولاً از اندازه گیری کراتینین در نمونه ادرار 24 ساعته و از نمونه سرمی گرفته شده در همان دوره تعیین می شود. با این حال، دوره های زمانی کوتاه تری برای نمونه های ادرار ممکن است استفاده شود. زمان دقیق و جمع آوری نمونه ادرار مهم است.
کلیرانس کراتینین به صورت میلی لیتر کراتینین در دقیقه در هر سطح بدن (mL/min/BSA) گزارش می شود. محدوده معمول برای مردان 19 تا 75 ساله 77 تا 160 میلی لیتر در دقیقه / BSA است.
محدوده معمول، بر اساس سن، برای کلیرانس کراتینین در زنان به شرح زیر است:
18 تا 29 سال: 78 تا 161 میلی لیتر در دقیقه / BSA
30 تا 39 سال: 72 تا 154 میلی لیتر در دقیقه / BSA
40 تا 49 سال: 67 تا 146 میلی لیتر در دقیقه / BSA
50 تا 59 سال: 62 تا 139 میلی لیتر در دقیقه / BSA
60 تا 72 سال: 56 تا 131 میلی لیتر در دقیقه / BSA
معیارهای استاندارد برای افراد مسن تعیین نشده است.
نتایج کمتر از محدوده معمول برای گروه سنی شما ممکن است نشانه ای از عملکرد ضعیف کلیه یا شرایطی باشد که بر جریان خون به کلیه های شما تأثیر می گذارد.
نسبت آلبومین به کراتینین
تفسیر دیگری از تعداد کراتینین ادرار نسبت آلبومین به کراتینین نامیده می شود. آلبومین یک پروتئین در خون است. کلیه‌های سالم معمولاً آن را از خون فیلتر نمی‌کنند، بنابراین آلبومین کمی در ادرار یافت می‌شود.
نسبت آلبومین به کراتینین نشان می دهد که چه مقدار آلبومین در نمونه ادرار نسبت به مقدار کراتینین موجود است. نتایج به عنوان تعداد میلی گرم (میلی گرم) آلبومین برای هر گرم (گرم) کراتینین گزارش می شود. نتایج حاکی از سلامت کلیه عبارتند از:
برای مردان بالغ کمتر از 17 میلی گرم در گرم
برای زنان بالغ کمتر از 25 میلی گرم در گرم
نتایج بالاتر از حد معمول ممکن است نشانه ای از بیماری کلیوی باشد. به طور خاص، نتیجه ممکن است نشان دهنده یک عارضه دیابت به نام نفروپاتی دیابتی یا بیماری کلیوی دیابتی باشد.
