تولارمی (Tularemia) که به عنوان تب خرگوش نیز شناخته می‌شود، یک بیماری عفونی نادر اما بسیار مسری است که توسط باکتری فرانسیسلا تولارنسیس (Francisella tularensis) ایجاد می‌شود. این باکتری می‌تواند انسان‌ها و حیوانات مختلف، به ویژه خرگوش‌ها، جوندگان، موش‌ها و پرندگان را آلوده کند. تولارمی به دلیل توانایی انتشار سریع و شدید بیماری و همچنین به دلیل پتانسیل آن برای استفاده به عنوان سلاح بیولوژیک، اهمیت ویژه‌ای دارد.
راه‌های انتقال تولارمی
تولارمی می‌تواند از چندین راه به انسان منتقل شود، از جمله:
- گزش حشرات: کنه‌ها و مگس‌های آلوده به باکتری فرانسیسلا تولارنسیس می‌توانند از طریق گزش انسان‌ها را آلوده کنند.
- تماس با حیوانات آلوده: تماس مستقیم با خون، بافت‌ها یا مایعات بدن حیوانات آلوده (مانند خرگوش‌ها و جوندگان) می‌تواند باعث انتقال بیماری شود.
- استنشاق: استنشاق ذرات آلوده، به‌خصوص در هنگام کار با حیوانات آلوده یا در مناطقی که هوا باکتری را حمل می‌کند.
- آب و غذای آلوده: مصرف آب یا غذای آلوده به باکتری نیز می‌تواند باعث ابتلا به تولارمی شود.
علائم تولارمی
علائم تولارمی بسته به نحوه ورود باکتری به بدن متفاوت است، اما به طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:
- تب ناگهانی: تولارمی معمولاً با تب بالا شروع می‌شود.
- زخم پوستی: اگر باکتری از طریق پوست وارد بدن شود، زخم‌های پوستی همراه با التهاب غدد لنفاوی ایجاد می‌شود.
- مشکلات تنفسی: اگر عفونت از طریق استنشاق باکتری رخ دهد، ممکن است باعث ذات‌الریه (پنومونی) شود و علائمی مانند سرفه، درد سینه و مشکل در تنفس ایجاد کند.
- گلودرد و التهاب لوزه: در صورت مصرف آب یا غذای آلوده، ممکن است تولارمی باعث التهاب لوزه‌ها و گلودرد شود.
- درد شکمی و استفراغ: در موارد ابتلا از طریق مصرف غذای آلوده، ممکن است علائم گوارشی مانند درد شکمی و استفراغ دیده شود.
درمان تولارمی
تولارمی با آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند استرپتومایسین، جنتامایسین یا داکسی‌سایکلین درمان می‌شود. درمان به موقع بسیار حیاتی است، زیرا اگر بیماری در مراحل اولیه شناسایی و درمان نشود، می‌تواند به شدت پیشرفت کند و مشکلات جدی برای بیمار به وجود آورد.
پیشگیری از تولارمی
برای جلوگیری از تولارمی، باید اقداماتی انجام شود که شامل:
- اجتناب از تماس با حیوانات آلوده: به خصوص جوندگان و خرگوش‌ها.
- استفاده از لباس محافظ: هنگام کار در محیط‌های طبیعی که ممکن است کنه‌ها یا حیوانات آلوده حضور داشته باشند.
- پخت کامل گوشت: اطمینان از پخت کامل گوشت حیوانات وحشی.
- آب سالم: استفاده از آب سالم و تمیز برای نوشیدن و شستشو.
تولارمی اگرچه نادر است، اما در صورت عدم درمان می‌تواند خطرناک و کشنده باشد.
