ژن FLT3 یکی از مهم‌ترین ژن‌ها در توسعه و پیشرفت بیماری‌های خونی، به خصوص لوسمی میلوئید حاد (AML) است. این ژن کدکننده گیرنده تیروزین کیناز است که در رشد و تمایز سلول‌های بنیادی نقش دارد. جهش‌های FLT3 به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند: ITD (Internal Tandem Duplication) و D835 (Point Mutation).
1. جهش FLT3-ITD
- تکثیر تاندم داخلی (ITD): این جهش شامل تکرار بخشی از دی‌ان‌ای در ناحیه juxtamembrane domain (JMD) و interleukin-1 receptor-associated kinase activation domain است که باعث تحریک مداوم گیرنده و افزایش تکثیر سلولی میشود. جهش ITD در FLT3 یکی از شایع‌ترین جهش‌های مرتبط با AML است و معمولاً با پیش‌آگهی بد و عود بیماری همراه است.
2. جهش FLT3-D835
- جهش نقطه‌ای D835: این جهش در دامنه تیروزین کیناز 1 (TKD1) رخ می‌دهد و موجب مقاومت در برابر فسفاتازها و فعال‌سازی مداوم سیگنال‌دهی میشود. این نوع جهش کمتر شایع است اما می‌تواند تأثیر مشابهی بر پیشرفت بیماری داشته باشد. این جهش با نام rs121913488 شناخته میشود.
استفاده از جهش FLT3 به عنوان یک تست تشخیصی
تشخیص با PCR
تکنیک PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز) برای تشخیص و تعیین بار جهشی FLT3-ITD به کار می‌رود. در این روش، از آغازگرهای خاصی استفاده میشود که قسمت‌های جهش‌یافته ژن FLT3 را هدف قرار می‌دهند و امکان ارزیابی کمی و کیفی تغییرات ژنتیکی را فراهم می‌آورند. به صورت کلی میتوان گفت برای تشخیص ITD از روش PCR و برای تشخیص موتاسیون های تک نقطه ای از روش Realtime PCR و یا روش های اختصاصی SNP ها استفاده میکنند.
تشخیص با NGS
روش‌های مبتنی بر NGS (توالی‌یابی نسل جدید) امکان تشخیص دقیق‌تر و جامع‌تری از جهش‌های FLT3 را می‌دهند. این روش می‌تواند همه انواع جهش‌ها، از جمله ITD و D835 را در یک آزمایش تشخیص دهد و حتی تغییرات بسیار کم‌ابتدایی که در PCR قابل تشخیص نیستند، را شناسایی کند.
تشخیص دقیق جهش‌های FLT3 از طریق PCR یا NGS برای بیماران مبتلا به AML امری حیاتی است، زیرا این جهش‌ها می‌توانند هدف‌های مهمی برای درمان‌های هدفمند (مانند مهارکننده‌های کیناز) باشند و برنامه‌ریزی درمانی و پیش‌آگهی بیماری را تحت تأثیر قرار دهند. استفاده از این تست‌ها به عنوان بخشی از پروتکل تشخیصی در مراکز درمانی توصیه میشود تا بتوان بهترین راهکار درمانی را برای هر بیمار انتخاب کرد.
