CD10: مارکری کلیدی در شناسایی لنفوسیت‌های پیش‌ساز و نوتروفیل‌ها
CD10، که به‌عنوان آنتی‌ژن نپریلایسین نیز شناخته می‌شود، یک متالوپروتئیناز سطحی است که در انواع مختلفی از سلول‌ها از جمله پیش‌سازهای لنفوسیتی B، سلول‌های فولیکولار دندریتیک، و نوتروفیل‌ها بیان می‌شود. این مارکر نقش مهمی در تنظیم میکروانواش‌های بافتی از طریق تخریب پپتیدهای زیست‌فعال دارد و به‌عنوان یک ابزار تشخیصی در بیماری‌های بدخیم خونی استفاده می‌شود.
نقش در تشخیص
CD10 به‌طور گسترده‌ای برای تشخیص و طبقه‌بندی لوکمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) استفاده می‌شود. در بیماران مبتلا به ALL، بیان CD10 همراه با CD19 و CD34 می‌تواند به شناسایی پیش‌سازهای لنفوسیت B و افتراق آن‌ها از سایر سلول‌های خونی کمک کند. به همین ترتیب، بررسی CD10 در لنفوم‌های فولیکولار نیز نقش کلیدی دارد، چرا که سلول‌های بدخیم در این نوع لنفوم معمولاً بیان بالایی از CD10 دارند.
این مارکر همچنین در افتراق لوکمی حاد لنفوبلاستیک از لوکمی میلوئید حاد (AML) مفید است، زیرا بیان CD10 در سلول‌های میلوئید نادر است. در برخی بیماری‌های کلیوی مانند گلومرولونفریت، CD10 به شناسایی سلول‌های اپی‌تلیالی مرتبط با آسیب‌های بافتی کمک می‌کند.
کاربردهای پیشرفته
اگرچه CD10 بیشتر در زمینه‌های تشخیصی استفاده می‌شود، اما به‌طور غیرمستقیم در پایش روند درمان نیز اهمیت دارد. کاهش بیان CD10 پس از درمان در بیماران مبتلا به ALL می‌تواند نشان‌دهنده پاسخ مثبت به درمان باشد. همچنین، استفاده از این مارکر در کنار سایر مارکرها مانند CD20 و CD5 می‌تواند به پیش‌بینی پیش‌آگهی بیماری کمک کند.
جمع‌بندی
CD10 یکی از مارکرهای کلیدی در افتراق و طبقه‌بندی بیماری‌های خونی و لنفوم‌ها است. بیان اختصاصی آن در پیش‌سازهای لنفوسیت B و برخی سلول‌های خاص، این مارکر را به ابزاری ارزشمند برای تشخیص دقیق و پیگیری روند درمان تبدیل کرده است.