مارکر CD61: شناسایی مگاکاریوسیت‌ها و پلاکت‌ها و نقش در اختلالات لخته‌سازی
CD61، که با نام گلیکوپروتئین IIIa (GPIIIa) نیز شناخته می‌شود، بخشی از کمپلکس GPIIb/IIIa است و در سطح مگاکاریوسیت‌ها و پلاکت‌ها بیان می‌شود. این مارکر نقش اساسی در چسبندگی پلاکت‌ها به فیبرینوژن و تشکیل لخته ایفا می‌کند.
نقش در تشخیص
CD61 یکی از مارکرهای اصلی برای شناسایی و بررسی عملکرد پلاکت‌ها است. در بیماری‌های مرتبط با لخته‌سازی مانند ترومبوسیتوپنی ایمنی یا ترومبوسیتوپنی ناشی از شیمی‌درمانی، بررسی CD61 می‌تواند به شناسایی نقایص عملکردی یا کاهش تعداد پلاکت‌ها کمک کند.
در لوسمی مگاکاریوبلاستیک، که یک زیرگروه نادر از AML است، CD61 به همراه CD41 و CD42 برای شناسایی سلول‌های مگاکاریوسیتی غیرطبیعی استفاده می‌شود. همچنین، در اختلالات ژنتیکی مرتبط با عملکرد پلاکت‌ها مانند سندرم گلانزمن، بررسی بیان CD61 اطلاعات مهمی درباره نقص عملکرد کمپلکس GPIIb/IIIa ارائه می‌دهد.
کاربردهای درمانی و تحقیقاتی
CD61 به دلیل نقش آن در تعامل پلاکت‌ها با فیبرینوژن و تشکیل لخته، هدف تحقیقات گسترده در زمینه درمان‌های ضدلخته‌ای است. داروهایی مانند آبسی‌کسی‌مب (Abciximab) که کمپلکس GPIIb/IIIa را مهار می‌کنند، در درمان اختلالات لخته‌سازی مانند سندروم کرونری حاد و ترومبوز شریانی کاربرد دارند.
علاوه بر این، CD61 در تحقیقات مرتبط با تولید پلاکت‌های مصنوعی و درمان کمبود پلاکت در شرایطی مانند شیمی‌درمانی و پیوند مغز استخوان مورد توجه قرار گرفته است.
جمع‌بندی
مارکر CD61 به‌عنوان یک نشانگر کلیدی برای شناسایی مگاکاریوسیت‌ها و پلاکت‌ها، نقش حیاتی در تشخیص بیماری‌های خونی و طراحی درمان‌های ضدلخته‌ای دارد. اهمیت آن در اختلالات لخته‌سازی و کاربردهای تحقیقاتی نوین، این مارکر را به یکی از ابزارهای ارزشمند در فلوسایتومتری و پزشکی دقیق تبدیل کرده است.
