کم‌خونی فقر آهن (Iron Deficiency Anemia) یکی از شایع‌ترین انواع کم‌خونی است که به دلیل کاهش میزان آهن در بدن ایجاد می‌شود. آهن یکی از عناصر حیاتی برای تولید هموگلوبین است، پروتئینی در گلبول‌های قرمز خون که وظیفه انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن را بر عهده دارد. در صورت کمبود آهن، تولید هموگلوبین کاهش می‌یابد و این باعث کاهش تعداد گلبول‌های قرمز و در نتیجه کم‌خونی می‌شود.
علل کم‌خونی فقر آهن
- کاهش دریافت آهن از غذاها: مصرف ناکافی مواد غذایی حاوی آهن مانند گوشت قرمز، حبوبات، سبزیجات برگ‌دار سبز و غلات.
- کاهش جذب آهن: برخی مشکلات گوارشی مثل بیماری سلیاک یا برداشتن بخشی از معده می‌تواند جذب آهن را کاهش دهد.
- افزایش نیاز به آهن: در دوران بارداری، نیاز به آهن افزایش می‌یابد و ممکن است کم‌خونی فقر آهن ایجاد شود.
- از دست دادن خون: خونریزی‌های شدید قاعدگی، زخم‌های معده، خونریزی از دستگاه گوارش، یا اهدای خون مکرر می‌تواند منجر به کمبود آهن شود.
علائم کم‌خونی فقر آهن
- ضعف و خستگی
- رنگ‌پریدگی پوست
- سرگیجه و سردرد
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- ناخن‌های شکننده و تغییرات در مو
تشخیص کم‌خونی فقر آهن
تشخیص کم‌خونی فقر آهن معمولاً از طریق آزمایش‌های خون انجام می‌شود که شامل موارد زیر است:
- آزمایش شمارش کامل خون (CBC): بررسی تعداد گلبول‌های قرمز و هموگلوبین.
- آزمایش سطح فریتین: فریتین پروتئینی است که آهن را در بدن ذخیره می‌کند. سطح پایین فریتین نشان‌دهنده کمبود آهن است.
- آزمایش سطح آهن و ظرفیت اتصال آهن (TIBC): این آزمایش‌ها برای بررسی میزان آهن موجود در خون و ظرفیت بدن برای حمل آهن به کار می‌روند.
در صورت وجود هر یک از علائم فوق یا نگرانی در مورد کمبود آهن، مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم ضروری است. درمان کم‌خونی فقر آهن معمولاً شامل مصرف مکمل‌های آهن و تغییر رژیم غذایی است.
