جراحی لاغری یا جراحی باریاتریک به مجموعه‌ای از روش‌های جراحی اطلاق می‌شود که با هدف کاهش وزن و بهبود سلامت افرادی انجام می‌شود که دچار چاقی شدید هستند و روش‌های غیرجراحی مانند رژیم غذایی و ورزش برایشان کارساز نبوده است. این جراحی‌ها به تنظیم میزان غذا خوردن، جذب کالری، یا هر دو کمک می‌کنند و باعث کاهش وزن قابل توجهی می‌شوند. برخی از رایج‌ترین روش‌های جراحی لاغری عبارتند از:
- اسلیو معده (Gastric Sleeve): در این روش، حدود ۷۵-۸۰ درصد از معده برداشته می‌شود و به شکل یک لوله باریک باقی می‌ماند. این روش باعث کاهش حجم معده می‌شود و بیمار با مقدار کمی غذا احساس سیری می‌کند.
- بای‌پس معده (Gastric Bypass): در این روش، بخشی از معده جدا شده و به قسمت پایین‌تر روده کوچک متصل می‌شود. این جراحی هم حجم معده و هم میزان جذب کالری و مواد غذایی را کاهش می‌دهد.
- باندینگ معده (Gastric Banding): در این روش، یک باند سیلیکونی دور قسمت بالای معده قرار می‌گیرد تا حجم معده محدود شود. این روش باعث می‌شود که بیمار با خوردن مقدار کمی غذا احساس سیری کند، اما به دلیل امکان جابجایی باند، امروزه کمتر از این روش استفاده می‌شود.
- سوییچ اثنی عشری (Duodenal Switch): این روش ترکیبی از اسلیو معده و بای‌پس روده است و برای افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بسیار بالایی دارند توصیه می‌شود. این جراحی باعث کاهش شدید جذب کالری و مواد مغذی می‌شود.
- بالون معده: در این روش، یک بالون قابل تنظیم در معده قرار می‌گیرد که حجم معده را کاهش داده و احساس سیری را افزایش می‌دهد. این روش موقتی است و بعد از چند ماه بالون خارج می‌شود.
آزمایشات قبل از جراحی لاغری
قبل از عمل جراحی لاغری، پزشک معمولاً تعدادی آزمایش و ارزیابی را برای بررسی وضعیت عمومی سلامتی و آمادگی برای جراحی توصیه می‌کند. این آزمایشات به کاهش خطرات احتمالی در حین و بعد از جراحی کمک می‌کند. موارد معمول آزمایش‌ها شامل:
- آزمایش خون کامل (CBC): برای بررسی سطح هموگلوبین، گلبول‌های سفید و قرمز، و سایر ترکیبات خون.
- آزمایش عملکرد کبد (LFTs): برای اطمینان از سلامت کبد که در فرآیندهای متابولیکی پس از جراحی مهم است.
- آزمایش عملکرد کلیه (BUN و کراتینین): برای ارزیابی وضعیت کلیه‌ها که در دفع مواد زائد بدن پس از عمل نقش دارند.
- آزمایش الکترولیت‌ها: برای اطمینان از تعادل املاح و مواد معدنی بدن مانند پتاسیم، سدیم و کلسیم.
- آزمایش قند خون (FBS و HbA1c): برای بررسی سطح قند خون و احتمال ابتلا به دیابت.
- آزمایش چربی خون (لیپید پروفایل): بررسی سطح کلسترول و تری‌گلیسیریدها برای پیشگیری از مشکلات قلبی و عروقی.
- آزمایش تیروئید (TSH و T4): بررسی عملکرد تیروئید، چون مشکلات تیروئیدی می‌توانند بر متابولیسم بدن تأثیر بگذارند.
- آزمایش انعقاد خون (PT, PTT, INR): برای ارزیابی خطرات خونریزی در طول جراحی.
- ارزیابی‌های تنفسی و تصویربرداری قفسه سینه: بررسی سلامت ریه و امکان تنفس مناسب بعد از جراحی.
- اندازه‌گیری BMI و ارزیابی سلامت روان: برخی پزشکان ممکن است ارزیابی روانی برای آمادگی ذهنی نیز توصیه کنند، چون تغییرات وزن و جراحی لاغری نیاز به تعهد و آمادگی ذهنی دارند.
این لیست بسته به وضعیت فرد ممکن است تغییر کند. پزشک ممکن است آزمایشات دیگری را بر اساس نیاز و شرایط خاص هر بیمار اضافه کند.
