عمل سزارین (C-section) یکی از روش‌های رایج زایمان است که در شرایط خاص پزشکی یا به درخواست مادر انجام می‌شود. برای اطمینان از ایمنی و موفقیت‌آمیز بودن این عمل، پزشکان معمولاً پیش از سزارین، آزمایشات و چکاپ‌های آزمایشگاهی را تجویز می‌کنند. این آزمایشات به بررسی سلامت عمومی مادر و شناسایی هرگونه مشکل احتمالی که ممکن است بر روند جراحی تأثیر بگذارد، کمک می‌کنند. آزمایشات قبل از عمل سزارین توسط آزمایشگاه‌های تشخیصی طبی انجام می‌شود و شامل موارد زیر است:
1. آزمایش خون کامل (CBC – Complete Blood Count)
این آزمایش یکی از اصلی‌ترین تست‌های خونی است که برای ارزیابی وضعیت عمومی بدن قبل از جراحی انجام می‌شود. CBC شامل موارد زیر است:
- هموگلوبین (Hb): برای بررسی سطح اکسیژن‌رسانی خون. اگر سطح هموگلوبین پایین باشد (کم‌خونی)، ممکن است نیاز به اقدامات خاصی قبل از عمل باشد.
- شمارش گلبول‌های سفید (WBC): برای شناسایی هرگونه عفونت احتمالی یا التهاب.
- شمارش پلاکت‌ها (Platelets): برای ارزیابی توانایی انعقاد خون. تعداد پایین پلاکت‌ها می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
2. آزمایش قند خون (Fasting Blood Sugar or Random Blood Sugar)
آزمایش قند خون ناشتا یا تصادفی برای بررسی سطح قند خون مادر انجام می‌شود. اگر مادر دچار دیابت بارداری یا قند خون بالا باشد، ممکن است در طول جراحی و بهبودی نیاز به نظارت و مدیریت ویژه باشد.
3. آزمایش زمان پروترومبین (PT) و زمان نسبی ترومبوپلاستین فعال (aPTT)
این دو آزمایش برای ارزیابی توانایی خون در لخته شدن و جلوگیری از خونریزی انجام می‌شود:
- PT: مدت زمانی را که خون برای لخته شدن نیاز دارد، اندازه‌گیری می‌کند.
- aPTT: نشان می‌دهد که سیستم انعقاد داخلی بدن چقدر خوب کار می‌کند. این آزمایشات برای جلوگیری از خونریزی‌های بیش از حد حین عمل ضروری هستند.
4. آزمایش گروه خونی و کراس مچ (Blood Type and Cross-Matching)
تعیین گروه خونی (A, B, AB, O) و بررسی Rh مثبت یا منفی بودن خون مادر از آزمایشات ضروری قبل از سزارین است. همچنین، کراس مچ انجام می‌شود تا در صورت نیاز به انتقال خون در طول یا بعد از جراحی، خون مناسب برای مادر آماده باشد.
5. آزمایش ادرار (Urinalysis)
آزمایش ادرار برای بررسی عملکرد کلیه‌ها و شناسایی هرگونه عفونت ادراری یا پروتئین اضافی در ادرار (که می‌تواند نشانه مشکلاتی مانند پره‌اکلامپسی باشد) انجام می‌شود. وجود عفونت‌های مجاری ادراری یا پروتئینوری ممکن است نیاز به درمان قبل از جراحی داشته باشد.
6. آزمایش عملکرد کلیه و کبد
برای اطمینان از عملکرد صحیح کلیه‌ها و کبد، آزمایشات زیر معمولاً توصیه می‌شوند:
- آزمایش کراتینین (Creatinine) و اوره خون (BUN): این آزمایشات برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها انجام می‌شوند.
- آزمایش آنزیم‌های کبدی (ALT, AST): برای بررسی عملکرد کبد. اختلالات عملکرد کبد می‌توانند نشان‌دهنده مشکلاتی مانند پره‌اکلامپسی یا سندرم HELLP باشند.
7. آزمایش HIV، هپاتیت B و C
این آزمایشات برای شناسایی وضعیت ابتلا به ویروس‌های HIV، هپاتیت B و هپاتیت C انجام می‌شود. اطلاع از این وضعیت‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا در طول جراحی اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهند و از انتقال احتمالی این بیماری‌ها به نوزاد جلوگیری کنند.
8. آزمایش سطح الکترولیت‌ها
این آزمایش برای بررسی تعادل الکترولیت‌های بدن مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم انجام می‌شود. اختلالات الکترولیتی می‌توانند مشکلاتی در جراحی و بهبودی ایجاد کنند.
9. آزمایش پره‌اکلامپسی
اگر پزشک به پره‌اکلامپسی (فشار خون بالا و پروتئین در ادرار) مشکوک باشد، آزمایشات خاصی مانند آزمایش اسید اوریک و آزمایش‌های مربوط به عملکرد کبد انجام می‌شود. پره‌اکلامپسی ممکن است نیاز به اقدامات خاصی در طول و بعد از عمل سزارین داشته باشد.
10. آزمایش تیروئید (TSH, T3, T4)
در صورت وجود علائم اختلال عملکرد تیروئید، ممکن است آزمایشات تیروئید برای ارزیابی سطح هورمون‌های تیروئیدی انجام شود. مشکلات تیروئید می‌توانند بر روند بارداری و زایمان تأثیر بگذارند.
نتیجه‌گیری
آزمایشات قبل از عمل سزارین شامل طیف گسترده‌ای از چکاپ‌ها و تست‌های خون است که به ارزیابی وضعیت سلامت عمومی مادر و جلوگیری از عوارض احتمالی در طول جراحی کمک می‌کند. انجام این آزمایشات از طریق آزمایشگاه‌های تشخیصی طبی و همکاری با پزشکان، برای اطمینان از ایمنی و موفقیت‌آمیز بودن جراحی سزارین ضروری است.
