سندرم اورمیک همولیتیک (Hemolytic Uremic Syndrome یا HUS) یک بیماری نادر اما جدی است که معمولاً پس از یک عفونت دستگاه گوارش، به ویژه عفونت با برخی از گونه‌های باکتری E. coli که توکسین شیگا (Shiga toxin) تولید می‌کنند، رخ می‌دهد. این بیماری بیشتر در کودکان زیر 5 سال دیده می‌شود، اما ممکن است در بزرگسالان نیز رخ دهد.
علل سندرم اورمیک همولیتیک (HUS)
HUS معمولاً به‌دنبال عفونت‌های گوارشی با باکتری Escherichia coli (به‌ویژه نوع O157
) ایجاد می‌شود. این باکتری می‌تواند از طریق مصرف غذا یا آب آلوده به بدن وارد شود. توکسین شیگا تولید شده توسط این باکتری‌ها باعث آسیب به دیواره عروق خونی کوچک در بدن می‌شود که به بروز علائم سندرم منجر می‌شود.
علائم سندرم اورمیک همولیتیک (HUS)
علائم HUS معمولاً چند روز پس از بروز علائم عفونت دستگاه گوارش (مانند اسهال خونی) ظاهر می‌شود و شامل موارد زیر است:
- کم‌خونی همولیتیک: تخریب شدید گلبول‌های قرمز خون، که منجر به کم‌خونی، رنگ‌پریدگی، خستگی، و تنگی نفس می‌شود.
- ترومبوسیتوپنی: کاهش تعداد پلاکت‌ها در خون که می‌تواند باعث کبودی آسان، خونریزی بینی و لثه‌ها، و در موارد شدید، خونریزی داخلی شود.
- نارسایی کلیه: کاهش ناگهانی و شدید عملکرد کلیه‌ها، که ممکن است منجر به کاهش ادرار یا توقف کامل ادرار، افزایش سطح مواد سمی در خون (اوره و کراتینین)، و تورم در بدن شود.
- مشکلات عصبی: در برخی موارد، HUS ممکن است باعث مشکلات عصبی مانند گیجی، تشنج، یا سکته مغزی شود.
تشخیص سندرم اورمیک همولیتیک (HUS)
تشخیص HUS بر اساس ترکیبی از علائم بالینی و نتایج آزمایشگاهی انجام می‌شود. آزمایش‌های مورد استفاده برای تشخیص شامل:
- آزمایش خون: برای بررسی کم‌خونی همولیتیک و کاهش پلاکت‌ها.
- آزمایش ادرار: برای بررسی علائم نارسایی کلیه و وجود پروتئین یا خون در ادرار.
- آزمایش عملکرد کلیه: اندازه‌گیری سطح اوره و کراتینین در خون.
- کشت مدفوع: برای تشخیص عفونت E. coli و تولید توکسین شیگا.
درمان سندرم اورمیک همولیتیک (HUS)
درمان HUS معمولاً در بیمارستان و تحت نظارت دقیق پزشکی انجام می‌شود. درمان شامل:
- مراقبت حمایتی: مدیریت کم‌خونی و ترومبوسیتوپنی، شامل تزریق خون و پلاکت‌ها.
- دیالیز: در صورت نارسایی شدید کلیه، دیالیز برای پاکسازی خون از مواد زائد و حفظ تعادل مایعات و الکترولیت‌ها لازم است.
- کنترل فشار خون: برخی بیماران ممکن است نیاز به داروهایی برای کنترل فشار خون داشته باشند.
- پیشگیری از عفونت: آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً برای درمان HUS توصیه نمی‌شوند، اما پیشگیری از عفونت‌های ثانویه مهم است.
پیش‌آگهی و عوارض
بیشتر کودکان با درمان مناسب بهبود می‌یابند، اما برخی ممکن است عوارض بلندمدتی مانند مشکلات کلیوی مزمن یا فشار خون بالا داشته باشند. در موارد شدید، HUS می‌تواند منجر به نارسایی دائمی کلیه یا مرگ شود.
پیشگیری
پیشگیری از HUS شامل رعایت بهداشت غذایی، پخت کامل گوشت، اجتناب از مصرف لبنیات غیرپاستوریزه، و شستن دست‌ها پس از تماس با حیوانات یا قبل از غذا خوردن است.
