غده تیروئید یکی از مهم‌ترین غدد بدن است که نقش کلیدی در تنظیم متابولیسم، تولید انرژی و عملکرد طبیعی بسیاری از ارگان‌ها دارد. تست تیروئید مجموعه‌ای از آزمایش‌های خون است که برای ارزیابی سلامت این غده حیاتی انجام می‌شود. در آزمایشگاه چکاپ کرج، تست‌های تیروئیدی به‌صورت روزانه و با دستگاه‌های اتوماتیک و اتوآنالایزرهای پیشرفته انجام می‌شود تا نتایجی دقیق و سریع در اختیار بیماران قرار گیرد. این تست‌ها به ویژه برای افرادی توصیه می‌شود که علائمی مانند خستگی مفرط، افزایش یا کاهش وزن بی‌دلیل، اختلال در ضربان قلب، ریزش مو، یبوست یا تعریق زیاد را تجربه می‌کنند.
تست‌های تیروئید شامل سه آزمایش اصلی هستند که هرکدام نقش مشخصی در ارزیابی عملکرد این غده دارند:
TSH (هورمون محرک تیروئید) که توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود و تنظیم‌کننده اصلی عملکرد تیروئید است.
T4 (تیروکسین) که نشان‌دهنده میزان هورمون تولید شده توسط تیروئید است و سطح آن در تشخیص کم‌کاری یا پرکاری اهمیت دارد.
T3 (تری‌یدوتیرونین) که هورمون فعال‌تر تیروئید محسوب می‌شود و بررسی آن در برخی موارد، به‌خصوص در تشخیص پرکاری تیروئید، کمک‌کننده است.
پزشک بر اساس علائم شما و نیاز تشخیصی، تصمیم می‌گیرد که کدام تست‌ها لازم است. در بسیاری از موارد، برای بررسی اولیه، هر سه آزمایش TSH، T4 و T3 با هم درخواست می‌شود، اما در پیگیری‌های دوره‌ای، معمولاً بررسی TSH به تنهایی کافی است.
تست‌های تیروئید کمک می‌کنند وضعیت تولید و تنظیم هورمون‌های تیروئیدی در بدن به‌طور دقیق مشخص شود و در صورت وجود اختلال، درمان مناسب به‌موقع آغاز شود. نتایج این تست‌ها برای پزشک اهمیت بالایی دارد تا بر اساس آن، تصمیم بگیرد که آیا عملکرد تیروئید طبیعی است، نیاز به مداخله دارویی وجود دارد یا خیر، و در صورت نیاز، روند درمانی چگونه باید پیگیری شود.
انواع تست‌های تیروئید
تست TSH (هورمون محرک تیروئید)
تست TSH (هورمون محرک تیروئید) اولین و مهم‌ترین تست غربالگری عملکرد تیروئید هست و در همه افراد مشکوک به مشکل تیروئید باید انجام بشه.
چرا؟ چون غده هیپوفیز میزان TSH رو تنظیم می‌کنه و بدن سعی می‌کنه با تغییر TSH، اختلالات تیروئیدی رو جبران کنه:
- اگر تیروئید کم‌کار باشه (کم‌کاری تیروئید)، TSH بالا می‌ره چون هیپوفیز سعی می‌کنه تیروئید رو بیشتر تحریک کنه.
- اگر تیروئید پرکار باشه (پرکاری تیروئید)، TSH پایین می‌آد چون بدن سعی می‌کنه فعالیت تیروئید رو کم کنه.
پس TSH اولین شاخص کلیدی هست که پزشک بررسی می‌کنه، حتی برای چکاپ‌های دوره‌ای مثل بیماران تحت درمان با لووتیروکسین یا زنان باردار.
- سطح بالای TSH معمولاً نشانه کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی) است.
- سطح پایین TSH می‌تواند نشانه پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدی) باشد.
تست T4 (تیروکسین)
تست T4 (تیروکسین) معمولاً در ارزیابی اولیه عملکرد تیروئید یا وقتی TSH غیرطبیعی باشه درخواست داده می‌شه.
- اگر TSH بالا باشه، بررسی T4 کمک می‌کنه بدونیم آیا واقعاً کم‌کاری تیروئید داریم یا TSH فقط بالا رفته (مثلاً در اوایل بارداری یا بیماری‌های دیگر).
- اگر TSH پایین باشه، T4 کمک می‌کنه تشخیص بدیم که آیا پرکاری تیروئید داریم.
پس: T4 معمولاً وقتی همراه با TSH درخواست می‌شه که پزشک نیاز به بررسی دقیق‌تر داشته باشه.
در چکاپ‌های روتین یا پیگیری دارویی (مثلاً در بیمارانی که لووتیروکسین مصرف می‌کنن)، گاهی فقط TSH کافی هست و نیازی به T4 نیست، مگر اینکه علائم یا شرایط خاصی وجود داشته باشه.
- در کم‌کاری تیروئید، T4 پایین است.
- در پرکاری تیروئید، T4 افزایش می‌یابد.
تست T3 (تری‌یدوتیرونین)
تست T3 (تری‌یدوتیرونین) معمولاً در موارد مشکوک به پرکاری تیروئید یا T3-Toxicosis (پرکاری با T3 بالا و T4 نرمال) درخواست داده می‌شه.
اما در پرکاری تیروئید (مثل بیماری گریوز یا ندول‌های سمی)، بررسی T3 می‌تونه اطلاعات مهمی بده، چون گاهی فقط T3 بالاست و T4 نرمال باقی می‌مونه.
در اکثر موارد کم‌کاری تیروئید، تست T3 کمکی نمی‌کنه چون سطح T3 تا مراحل پیشرفته کم‌کاری طبیعی می‌مونه.
کم‌کاری و پرکاری تیروئید چیست؟
- کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی):
در این وضعیت، تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی‌کند. علائم آن شامل خستگی، افزایش وزن، پوست خشک، یبوست و افسردگی است. - پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدی):
در این حالت، تیروئید بیش از حد هورمون تولید می‌کند. علائم شامل کاهش وزن، تعریق زیاد، ضربان قلب سریع، اضطراب و لرزش دست است.
تست تیروئید در آزمایشگاه چکاپ کرج
در آزمایشگاه چکاپ کرج، تست‌های تیروئید شامل TSH، T4، T3 به صورت روزانه و با استفاده از دستگاه‌های اتوآنالایزر پیشرفته و دقیق انجام می‌شود.
- نتایج تست در سریع‌ترین زمان ممکن آماده و از طریق پیامک یا پورتال آنلاین آزمایشگاه قابل دریافت است.
- این مرکز با بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا و پرسنل مجرب، بهترین خدمات را در زمینه تشخیص اختلالات تیروئید به بیماران عزیز در کرج ارائه می‌دهد.
