پاپیلومای انسانی یا HPV یکی از ویروس هایی است که این روزها زیاد در مورد آن میشنویم. این ویروس میتواند باعث افزایش احتمال بروز سرطان دهانه رحم شود. سوالات زیادی در مورد این ویروس و تست پاپیلوماویروس در آزمایشگاه وجود دارد. به همین علت تصمیم گرفتیم مطلبی را به پاسخ به سوالات متداول شما در مورد تست HPV اختصاص دهیم. در این نوشته ابتدا به سوالات متداول در این زمینه پاسخ داده خواهد شد. در ادامه شما میتوانید سوالات خود را در مورد این تست در بخش نظرات مطرح نمایید. متخصصان ما پاسخگوی سوالات شما در این زمینه خواهند بود.
بخش مولکولی آزمایشگاه تشخیص پزشکی و تخصصی چکاپ با دارا بودن تجهیزات و امکانات لازم، به صورت روزانه تست HPV را انجام میدهد. به همین علت در چکاپ میتوانید پاسخ تست پاپیلوما ویروس را در سریع ترین زمان ممکن دریافت نمایید.
میزان شیوع HPV در ایران چقدر است ؟
میزان شیوع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در بین زنان سالم در استانهای مختلف ایران حدود 9.4 درصد اعلام شده است. از این میان، شیوع نوع 16 HPV حدود 2.3 درصد و شیوع نوع 18 HPV در این جمعیت مورد مطالعه بوده است.
این آمارها بر اساس یک مرور سیستماتیک بر روی 14 مطالعه به دست آمده و نشان میدهد که این ویروس در ایران نسبتاً شایع است، با این حال میزان شیوع در بین جمعیتهای مختلف ممکن است متفاوت باشد.
چند درصد از موارد سرطان دهانه رحم به علت HPV ایجاد میشود؟
تقریباً 99 درصد از موارد سرطان دهانه رحم به علت عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. این اطلاعات بر اساس تحقیقات و مطالعات گستردهای است که نشان میدهد عفونتهای مزمن با انواع خاصی از HPV، که به عنوان انواع “پرخطر” شناخته میشوند، عامل اصلی ایجاد تغییرات سلولی در دهانه رحم هستند که میتوانند به سرطان تبدیل شوند. انواع خاصی از HPV، به ویژه HPV نوع 16 و 18، مسئول بیشترین موارد سرطان دهانه رحم هستند.
نحوه گسترش و انتشار ویروس HPV چطور است ؟
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) از طریق تماس پوست به پوست گسترش مییابد، به ویژه از طریق فعالیتهای جنسی میتواند از طریق تماس با ناحیه تناسلی، دهان یا گلوی فرد آلوده منتقل شود، حتی اگر هیچ علامت یا نشانهای وجود نداشته باشد و بدون توجه به اینکه چند شریک جنسی وجود داشته باشد. این ویروس همچنین میتواند در زمان زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود، اگرچه این اتفاق نادر است.
ویروس میتواند روی پوست و مخاط نواحی تناسلی، دهان و گلو زندگی کند، و به همین دلیل است که انتقال آن از طریق فعالیتهای جنسی بسیار رایج است. این واقعیت که فرد میتواند ویروس را منتقل کند حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشد، کنترل گسترش ویروس را دشوار میسازد. استفاده از روشهای محافظتی مانند کاندوم میتواند خطر انتقال HPV را کاهش دهد، اما محافظت کامل را ارائه نمیدهد چون نواحی پوستی که تحت پوشش نیستند میتوانند به عنوان مسیرهای انتقال عمل کنند. واکسیناسیون علیه HPV یکی از موثرترین روشها برای پیشگیری از عفونت با انواع خاصی از ویروس است که اغلب باعث سرطان و سایر بیماریهای جدی میشوند.
علایم عفونت HPV چیست؟
عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ممکن است در بسیاری از موارد هیچ علامت یا نشانهای ایجاد نکند، به ویژه در مراحل اولیه. با این حال، برخی از عفونتهای HPV میتوانند منجر به تغییرات قابل مشاهده یا مشکلات سلامتی شوند، از جمله:
زگیلهای تناسلی: این یکی از رایجترین نشانههای عفونت با HPV است. زگیلهای تناسلی معمولا برآمدگیهای کوچکی هستند که میتوانند نرم، برآمده و گل کلمی شکل باشند. آنها ممکن است در ناحیه تناسلی، درون مقعد یا روی دهان و گلو ظاهر شوند.
تغییرات سلولی در دهانه رحم: برخی از انواع HPV میتوانند باعث تغییرات پیشسرطانی در سلولهای دهانه رحم شوند که اغلب از طریق آزمایش پاپ اسمیر قابل تشخیص هستند. این تغییرات خود به خود نشان داده نمیشوند و بدون آزمایش ممکن است تشخیص داده نشوند.
سرطان: انواع خاصی از HPV که به عنوان انواع “پرخطر” شناخته میشوند، میتوانند خطر ابتلا به سرطانهایی مانند سرطان دهانه رحم، ولو، واژن، آلت تناسلی مردان، مقعد و حتی سرطانهای دهان و گلو را افزایش دهند.
به طور کلی، بسیاری از افراد مبتلا به HPV هرگز علائمی را تجربه نمیکنند و ویروس ممکن است پس از مدتی به طور خودکار از بین برود. با این حال، چون برخی انواع HPV میتوانند منجر به عوارض جدیتری شوند، غربالگری منظم و پیگیری پزشکی اهمیت زیادی دارد.
عفونت پاپیلوما چقدر جدی و خطرناک است ؟
عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) میتواند در طیف وسیعی از شدت قرار گیرد، از عفونتهای خفیف و بیعلامت گرفته تا بیماریهایی که ممکن است به سرطان منجر شوند. در بیشتر موارد، عفونتهای HPV خود به خود از بین میروند و هیچ مشکلی ایجاد نمیکنند. با این حال، در برخی موارد، انواع خاصی از این ویروس میتوانند عواقب جدیتری داشته باشند:
زگیلهای تناسلی: اگرچه زگیلهای تناسلی معمولاً دردناک یا خطرناک نیستند، اما میتوانند ناراحتی یا خجالت ایجاد کنند و نیاز به درمان دارند.
تغییرات پیشسرطانی: برخی از انواع HPV میتوانند باعث تغییرات سلولی در دهانه رحم و سایر بافتها شوند که ممکن است به سرطان منجر شوند اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشوند.
سرطان: HPV علت اصلی سرطان دهانه رحم است و همچنین با سرطانهای ولو، واژن، آلت تناسلی مردان، مقعد و حتی برخی از سرطانهای دهان و گلو مرتبط است. انواع “پرخطر” HPV میتوانند ریسک ابتلا به این سرطانها را افزایش دهند.
با این حال، داشتن HPV به معنای ابتلا به سرطان نیست. بیشتر عفونتهای HPV خود به خود بدون ایجاد هیچ مشکلی از بین میروند. تشخیص زودهنگام و پیگیری مناسب، به ویژه از طریق غربالگری منظم دهانه رحم، میتواند از بسیاری از عواقب جدی این ویروس جلوگیری کند. واکسیناسیون علیه HPV نیز یک ابزار مهم برای پیشگیری از عفونتهای پرخطر و کاهش خطر ابتلا به سرطان مرتبط با HPV است.
تشخیص HPV چطور انجام میشود ؟
تشخیص عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) میتواند از طریق چندین روش مختلف انجام شود، بسته به نوع عفونت و محل آن. این روشها شامل موارد زیر است:
آزمایش مولکولی تشخیص HPV: این آزمایش مستقیماً برای تشخیص DNA یا RNA از ویروسهای HPV در نمونههای برداشته شده از دهانه رحم انجام میشود. آزمایش HPV میتواند نشان دهد آیا فردی با یکی از انواع پرخطر HPV که ممکن است منجر به سرطان دهانه رحم شود، آلوده است یا خیر.
آزمایش پاپ اسمیر (Pap Smear): این آزمایش به طور عمده برای غربالگری سرطان دهانه رحم در زنان استفاده میشود. در حین این آزمایش، سلولهایی از دهانه رحم برداشته و تحت میکروسکوپ برای بررسی تغییرات پیشسرطانی یا سرطانی مورد بررسی قرار میگیرند. اگرچه آزمایش پاپ اسمیر مستقیماً HPV را تشخیص نمیدهد، اما میتواند تغییرات سلولی ناشی از عفونت HPV را نشان دهد.
معاینه فیزیکی و بررسی زگیلهای تناسلی: در مواردی که HPV منجر به زگیلهای تناسلی میشود، پزشک میتواند از طریق معاینه فیزیکی ناحیه تناسلی، مقعد، دهان و یا گلو، زگیلها را شناسایی کند.
بعد از تشخیص مثبت بودن HPV چه باید کرد؟
مثبت بودن عفونت پاپیلوما به نوع خود اهمیت دارد اما مهم تر از آن مشخص کردن نوع پاپیلوما است. با مشخص شدن آن میزان ریسک شما برای بروز علایم و یا احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم مشخص میشود. عفونت پاپیلوما درمان خاصی ندارد اما باعث میشود شما ارتباطات جنسی خود را با رعایت اصول محافظتی انجام بدهید، غربالگری های سرطان دهانه رحم را با دقت و حساسیت بیشتری انجام بدهید و تا زمانی که سیستم ایمنی شما بتواند عفونت را از بین ببرد صبر خواهید کرد. به عبارت دیگر هدف از تست HPV ، ارزیابی ریسک ابتلا به سرطان و جلوگیری از گسترش عفونت فرد به فرد است.
آیا تزریق واکسن HPV میتواند مفید باشد ؟
بله، تزریق واکسن HPV میتواند بسیار مفید باشد. واکسنهای HPV طراحی شدهاند تا در برابر انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که شایعترین علت سرطان دهانه رحم، برخی دیگر از انواع سرطانها و زگیلهای تناسلی هستند، محافظت کنند. مزایای اصلی واکسیناسیون HPV عبارتند از:
پیشگیری از سرطان دهانه رحم: واکسنهای HPV برای پیشگیری از بیشتر موارد سرطان دهانه رحم ناشی از انواع HPV پرخطر بسیار موثر هستند.
پیشگیری از سایر سرطانها: این واکسنها همچنین میتوانند از برخی دیگر از سرطانهای مرتبط با HPV مانند سرطان ولو، واژن، آلت تناسلی مردان، مقعد و برخی سرطانهای دهان و گلو پیشگیری کنند.
پیشگیری از زگیلهای تناسلی: واکسنها در برابر انواع HPV که علت اصلی زگیلهای تناسلی هستند، محافظت میکنند.
کاهش نیاز به درمانهای پزشکی: با کاهش خطر عفونت HPV، نیاز به درمانهای پزشکی مرتبط با عواقب HPV مانند زگیلهای تناسلی، تغییرات پیشسرطانی در دهانه رحم و سایر بافتها کاهش مییابد.
واکسیناسیون توصیه میشود قبل از شروع فعالیت جنسی انجام شود تا افراد قبل از قرار گرفتن در معرض ویروس واکسینه شوند. با این حال، واکسیناسیون در سنین بالاتر نیز میتواند مفید باشد و برای افرادی که قبلاً در معرض HPV قرار گرفتهاند نیز سودمند است، زیرا میتواند از آلودگی به انواع دیگری از ویروس که شاید قبلاً آلوده نشدهاند، پیشگیری کند.
تاثیر واکسن HPV تا چه مدتی است ؟
واکسن های HPV به صورت طولانی مدت موثر هستند. میزان تاثیر آنها در حدود 10 سال تخمین زده میشود. اما این تاثیر در انواع مختلف واکسن ممکن است متفاوت باشد. برای تکمیل اطلاعات خود در مورد واکسن، بایستی دقیقا مطالعات واکسن مورد نظر خود را بررسی کنید.
آیا فرد مبتلا به HPV میتواند از واکسن استفاده کند ؟
بله، افرادی که قبلاً به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) آلوده شدهاند همچنان میتوانند از واکسیناسیون HPV سود ببرند. واکسنهای HPV برای پیشگیری از عفونتهای آینده توسط انواع دیگر ویروس HPV که ممکن است قبلاً آلوده نشدهاند، مفید هستند. این مهم است زیرا واکسنهای موجود چندین نوع از ویروسهای HPV را پوشش میدهند، و بسیاری از افراد ممکن است فقط به یک یا چند نوع خاص از ویروس آلوده شده باشند. واکسیناسیون میتواند از آلودگی به سایر انواع خطرناک که ممکن است باعث سرطان یا زگیلهای تناسلی شوند، جلوگیری کند.
واکسیناسیون پس از آلودگی به HPV نمیتواند عفونت فعلی را درمان کند یا اثرات آن را از بین ببرد، اما میتواند به کاهش خطر عفونتهای آینده و پیامدهای مرتبط با آن کمک کند. به همین دلیل، توصیه میشود که افرادی که فعالیت جنسی دارند یا قبلاً به HPV آلوده شدهاند نیز واکسینه شوند، به ویژه اگر در گروه سنی توصیه شده برای واکسیناسیون قرار دارند.